ស្វែងយល់
អាម៉ាប៉ាប៉ាញ៉ូសលោក ច័ន្ទ សុផល អ្នកសេដ្ឋកិច្ចឯករាជ្យ និងជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយ បានបង្ហោះសារលើ Facebook ដូច្នឹងបន្តបន្ទាប់ថា ហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគកូវិតនៅតាមសាលារៀន មានមែនហើយ ក៏ប៉ុន្តែការបង់ខាតដោយសង្គមក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត ដោយសារការបិទសាលារៀនយូរ ទំនងជាមានទំហំធំដែលពិបាកវាស់បាន។ សិស្សានុសិស្សរាប់លាននាក់ អាចត្រូវបានប្តូរឥរិយាបថទៅជាមិនល្អ ដោយសារទម្លាប់លេងហ្គាមជ្រុល សម្រាប់អ្នកមានកុំព្យូទ័រឬស្មាតហ្វូន និងទម្លាប់ដើរលេងជ្រុលសម្រាប់អ្នកគ្មានឧបករណ៍ទាំងនេះ ជាពិសេសអ្នកក្រ។
ប្រសិនបើមានមេរោគកូវិតនៅក្នុងសហគមន៍ ហានិភ័យចម្លងពីគ្រួសារមួយទៅគ្រួសារមួយ ពីឃុំមួយមួយទៅឃុំមួយ ពីស្រុកមួយទៅស្រុកមួយ ពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយ ខ្ញុំយល់ថាមានខ្ពស់នៅតាមការធ្វើដំណើររបស់កម្មករ និងអ្នកចរាចរណ៍តាមមធ្យោបាយសាធារណៈផ្សេងៗ។ រថយន្តមួយ អាចប្រមូលកម្មកររោងចក្រពីច្រើនភូមិ ជិះប្រជ្រៀតគ្នា ក្នុងមួយឡានអាចដល់៥០នាក់ ហើយចូលទៅធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រមួយឬច្រើន ដែលមានមនុស្សរាប់ពាន់នាក់មកពីរាប់សិបភូមិផ្សេងៗគ្នា។
នៅសាលារៀនបឋមសិក្សាតាមជនបទភាគច្រើន មានសិស្សមកពីឃុំតែមួយ។ សាលារៀនមធ្យមសិក្សា អាចមានសិស្សមកពីស្រុកតែមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចត្រូវបានគ្រប់គ្រង ប្រសិនដឹងថាមានឆ្លងមេរោគកូវិត។ ក្រៅពីនេះ សាលារៀនក៏អាចរកវិធីគ្រប់គ្រងហានិភ័យ ដូចជាតាមរយ:ការបើកឱ្យរៀននៅថ្ងៃឆ្លាស់គ្នាដើម្បីបន្ថយចំនួនសិស្សនៅក្នុងថ្ងៃតែមួយ រួមទាំងការស្ទង់កំដៅ និងការមានអាល់កុលលាងដៃជាដើម។
ខ្ញុំយល់ថា ប្រសិនបើរកឃើញថាសាលារៀនជាកន្លែងចម្លងមេរោគកូវិតពិតប្រាកដនៅក្រោយពេលបើកវិញមែននោះ រដ្ឋាភិបាលនឹងបិទវិញ។ វាទំនងជាមិនបង្កអន្តរាយនោះទេ ដោយហេតុថានៅប្រទេសកម្ពុជា អត្រាជាសះស្បើយពីជំងឺកូវិតមានដល់ទៅ១០០%។ ម៉្យាងវិញទៀត ការមិនតិទរោងចក្រ ការដឹកកម្មករចង្អៀតគ្នាតាមឡាន ការបើកផ្សារនិងទីកន្លែងប្រជុំជនផ្សេងៗ ប៉ុន្តែបិទសាលារៀន អាចស្រដៀងគ្នានឹងការលាងសំអាតដៃតែមួយខាង។ ប្រសិនបើមានមេរោគ វានឹងឆ្លងដូចតែគ្នា។
ញុំជឿជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលប្រាកដជាដឹងវិធីងាយៗទាំងនេះ និង ការបង់ខាតដល់សង្គមក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ដោយសារការកើតទម្លាប់មិនល្អរបស់សិស្សានុសិស្សរាប់លាននាក់នៅក្រៅសាលាច្រើនខែ។ ខ្ញុំពិតជាមិនដឹងអំពីជម្រៅនៃការវិភាគនិងការថ្លឹងថ្លែងរបស់អ្នកសម្រេចគោលនយោបាយនោះទេ។ ទាំងនេះគ្រាន់តែជាមតិរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ។